SOWA OPAC : KSIĄŻNICA PRUSZKOWSKA im. Henryka Sienkiewicza

Book

In basket

rate

Uciekinierzy / Ulf Stark ; ilustracje Kitty Crowther ; przełożyła ze szwedzkiego Katarzyna Skalska. - Wydanie pierwsze. - Poznań : Zakamarki, 2023. - 133, [11] stron : ilustracje ; 20 cm.

Author

Stark Ulf (1944-2017). Autor Crowther Kitty (1970- ). Ilustracje Skalska Katarzyna. Tłumaczenie

Form of Work

Książki Proza

Audience Group

Dzieci 9-13 lat

Demographic Group

Literatura szwedzka

Subject

Dziadkowie i wnuki Szpitale Ucieczki Wyspy

Genre/Form

Powieść

Ostatnia powieść uznanego szwedzkiego pisarza wydana w Szwecji już po jego śmierci to niezależna kontynuacja „Trylogii o Stureby”; poprzednio w tym cyklu prezentowaliśmy „Mój przyjaciel Percy, Buffalo Bill i ja” p. 12/2020. Bohater, nazywany jest tu swoim drugim imieniem Gottfrid, odziedziczonym po dziadku, którego teraz odwiedza w szpitalu. Starszy, mający chore serce i problemy z chodzeniem mężczyzna, który przepracował pół życia na wielkich statkach jako mechanik i zawsze był w ruchu, ciężko znosi pobyt w szpitalu. Czuje się jak zamknięte zwierzę w klatce, ciągle przeklina, kipi złością, jest zgorzkniały i opryskliwy, przez co pielęgniarki mają go dość, a jego syn zaczyna go unikać i coraz rzadziej go odwiedza. Zupełnie inne podejście do niego ma wnuczek, który nie zraża się jego zachowaniem i w pewną sobotę odwiedza go potajemnie przed rodzicami. Przynosi mu jego ulubione smakołyki: kanapki ze śledziem i piwo. To właśnie podczas tego spotkania obmyślają szalony plan ucieczki dziadka, który tęskni za swoją zmarłą żoną i domem.

Weekendowy pobyt na wyspie zmienia dziadka, który staje się milszy dla otoczenia. Przywieziona stamtąd fotografia żony i słoik dżemu borówkowego wpływają na niego kojąco. Natomiast z perspektywy chłopca zakazana misja pociąga za sobą lawinę kłamstw. Bohater przeżywa tu sporo dylematów, z jednej strony pragnie uszczęśliwić dziadka, z drugiej zaś strony martwi się o jego zdrowie i reakcję swego ojca. Na koniec spełnia jeszcze jedno życzenie dziadka, który chce się nauczyć pięknej mowy, aby zadziwić swoją żonę, gdy się z nią spotka po śmierci. Książka w szczery, realistyczny sposób pokazuje relacje międzypokoleniowe - tę napiętą, trudną między synem i ojcem oraz tę pełną akceptacji i wzajemnego zrozumienia między dziadkiem i wnuczkiem. Porusza trudne tematy dotyczące starości i śmierci. Z tekstem doskonale współgrają proste, malowane kredkami ilustracje Kitty Crowther. Nostalgiczna, w skandynawskim klimacie powieść o więzi wnuczka z dziadkiem, tęsknocie i śmierci. Okładka twarda, szyta, z tasiemkową zakładką. Polecam.

zob. w.bibliotece.pl

Availability:

Filia nr 1 (3 Maja 26)

There are copies available to loan: sygn. II (1 egz.)

Filia nr 5 (Kraszewskiego 7)

All copies are currently on loan: sygn. II (1 egz.)

(dostępność ok. 22.12.2025)

Notes:

Tytuł oryginału: Rymlingarna, 2018

Reviews:

Co jeśli po tym życiu nie ma życia i dziadek nie spotka babci? Mama Gottfrida wierzy, że jest, a ona zazwyczaj ma rację. Ale gdyby po życiu ziemskim, tym tu i teraz nie było nic potem? Bo przecież nikt, kto żyje, nigdy tam nie był... Skąd wiadomo, że tam jest dalszy ciąg bycia człowiekiem? Hmm, i że bunia tam jest w zwykłym, ulubionym pasiastym fartuchu i w chustce na głowie? I skąd wiadomo, że dziadek, gdy tam trafi – w co wątpi cała rodzina – ją odnajdzie? (...)
O co z tym dziadkiem chodzi? - zapytasz. To słuchaj - dziadek to człowiek, którego nie postawisz w szeregu z tymi, co są mili, bo on ani myśli taki być. To bezsprzecznie wie jego syn, który – właśnie ze względu na tę jego obcesowość – nie chce odwiedzać go w szpitalu. Stary człowiek czepia się wszystkiego, obraża każdego, a swoich fochów nie stara się nawet ukrywać. Co to, to nie. Krzyczy, mówi głośno i wszystko komentuje. Nie liczy się ze słowami. Jest niegrzeczny, szorstki, trudno z nim wytrzymać. Nikt z personelu go nie lubi. Jest tolerowany z racji bycia pacjentem i to zmusza pielęgniarki do usługiwania mu w złości. Raz w tygodniu, w soboty przyjeżdża do niego syn z wnukiem, jego imiennikiem, Gottfridem. I nie byłoby o czym pisać, ani tym bardziej czytać, gdyby właśnie nie ten mały szkrab, który wszystko – dosłownie i w przenośni – zmienia. Nawet dziadka, acz powoli. Okłamując rodziców sam jedzie w odwiedziny do staruszka. Spędza z nim czas, a co najważniejsze – swój czas daje mu i ten czas dla niego ma. Przywozi mu kanapkę i piwo – to, co dziadek chciał zjeść, bo szpitalne jedzenie wpędza go w jeszcze gorszy, wisielczy humor. I tak od wizyty do wizyty, aż obydwaj uciekają z placówki, by ostatni raz dziadek mógł spełnić swe marzenie. Wszystko dzięki wnuczkowi, który nie dość, że staje się odpowiedzialny za zdrowie dziadka, to jeszcze staje się małym kłamcą. Bo jeśli coś się nie uda, co powie rodzicom?
Ten czas bycia razem zmienia każdego. Najbardziej dziadka. Coś z tym starym człowiekiem dzieje się... dobrego. Gottfrid też coś w sobie czuje – rosnącą miłość do dziadusia.
Jak to się potem potoczy – poczytaj. Poczytaj i zamyśl się. Uśmiechnij się. Dodam tylko, że dziadek Gottfrid w ostatnich godzinach życia poprosił małego Gottfida by ten dowiedział się, czy istnieje królestwo niebieskie? Bo skoro można zobaczyć coś, co nie istnieje – jak gwiazdy – to chyba może istnieć coś, czego nie widać? Coś jest, ale czegoś nie widzimy, co nie znaczy, że nie istnieje... i tu jest szkopuł. Na wszystko przychodzi odpowiedni czas.
Czy istnieje królestwo niebieskie? Hm, pewien człowiek opisał w gazecie swoją historię śmierci. Nie żył kilka godzin, a potem obudził się z powrotem do życia. Mówił, że „(...) wessał go czarny tunel, którym przedostał się do świetlistego miejsca. Woda odbijała światło padające na nią z góry. Spływała po skałach, jak na obrazku w babci Biblii. Anioł stał na skalnym urwisku i wskazywał na raj, a z ciemnych chmur, niczym woda z prysznica, rozchodził się snop światła”.
Pierwsze, co mi się ciśnie na usta, to powiedzieć, że każda babcia i każdy dziadek chciałaby mieć takiego wnuczusia jak książkowy Gottfrid. Dorastający chłopiec, którego wnętrze jest skarbcem mądrości i czułości jednocześnie. To dziecko o złotej wręcz duszy, którą poznaje dziadek.
I oto stają obok siebie - dorastający Gottfrid i starszy Pan. Nie znają się, nic o sobie nie wiedzą. Są jak dwie czyste kartki papieru, które dopiero oboje zapiszą. Ale teraz, pierwszy moment w szpitalnej sali nie jest taki, jak powinien być. Przecież dziadkowie tacy nie są – myśli chłopiec w pierwszym odruchu, ale w jakiś niewysłowiony sposób odczarowuje tego zatwardziałego człowieka. Zaczynają rozmawiać z sobą, przyjaźnić wręcz. I mimo hardości i początkowej wściekłości staruszka, wręcz furii, okazuje się on być kimś dobrym i szczęśliwym i nawet uśmiechniętym. A to wszystko dzięki wnuczkowi, który... z każdym kolejnym dniem staje się mu coraz bliższy.
W chorobie dziaduś doświadcza bezinteresownej przyjaźni. Poznaje wnuka, który nie ocenia go po zawartości portfela, a po głębi serca. I to zmienia staruszka. Wszystko się w nim przestawia i układa, jak puzzle, które dotąd układał z babcią, a których sam nie ma ochoty. Wnuk okazuje się być dzieckiem mądrzejszym od własnych rodziców. Ma swoje zdanie i swoje serce i to serce właśnie odkrywa dziadka Gottfrida.
I, po kilku dniach okazuje się, że to jego serce... bezgranicznie kocha Dziadunia.
Tacy są „Uciekinierzy” Ulfa Starka. I choć to niepozorna z wyglądu książka okraszona prostymi rysunkami, to gwarantuję, że cię oczaruje. Ona w jakiś magiczny sposób onieśmiela czytelnika. Sprawia, że z zapomnianego kufra pamiątek wysypują się stare zdjęcia z dziadkami. Otwierają się wspomnienia, wracają uśmiechy sprzed lat i obrazy tych, których już nie ma. Pojawia się wdzięczność za bycie tym, kim się jest. Dziękujesz za dzieciństwo i beztroski śmiech u boku babci. Wspominasz silnego dziadka i jego szorstkie od pracy dłonie. Podczas czytania budzi się w tobie czar dorastania.
Ta książka daje wiarę w dobro. Pokazuje, że ono nigdy nie umiera – ba – jest wręcz niezbędne, by umrzeć w szczęściu i bez strachu o to, co dalej.
„Uciekinierzy” to mądra książka, w której jest i gniew i bunt i niezgoda na decyzje innych. Jest egoizm starszego człowieka i brak porozumienia między dorosłymi pokoleniami. Ale jest i tęsknota i łzy i ból. Tu jest wszystko. Tu jest człowiek wraz ze swoimi słabościami, które są i które często dają o sobie znać. Tu jest człowiek ze wszystkimi swoimi marzeniami, które – wbrew pozorom – wcale nie są trywialne. A w tle jest rodzina, miłość i zrozumienie. Przecież życie trwa, co udowadnia mały Gottfrid. Nasze życie to nie tylko to ziemskie. Jest i życie potem, nieco inne, ale chyba lepsze. Z pewnością bardziej kolorowe.
Nie przegap tej powieści.
To w pewien sposób perełka literacka. To niewyobrażalne czytelnicze piękno skryte w okładkach. To magia uczuć ukazana w prostej historii. To cudowny lek na wszystko. Przez cały rok. Lek, który koi serce i okrywa je ciepłym kocem.
agaKUSIczyta