Czwarty, równie znakomity co poprzednie, tom serii fantastyczno-przygodowej pióra utalentowanego twórcy literatury kryminalnej, a jak udowadnia po raz kolejny tą książką, również dziecięco-młodzieżowej. Główni bohaterowie to znana z poprzednich tomów dwójka rezolutnych dziesięciolatków Lisa i Bulek oraz nieco zwariowany, ale w gruncie rzeczy bardzo poczciwy naukowiec Doktor-Proktor, który ma koncie takie wynalazki jak proszek umożliwiający puszczanie odrzutowych bąków czy mydło pozwalające na podróże w czasie (opisano je w poprzednich książkach cyklu - "Doktor Proktor i wanna czasu", „Doktor Proktor i proszek-pierdzioszek" - obie na P 09/12; tom trzeci nosił tytuł „Doktor Proktor i koniec świata, być może” na P 21/12). W tym tomie trójka głównych bohaterów będzie musiała uratować święta Bożego Narodzenia zawłaszczone przez bezwzględnego przedsiębiorcę, który podstępem wyłudził prawa do Gwiazdki od niezbyt lotnego króla Norwegii i, w zamian za prawo do bożonarodzeniowych zwyczajów i życzeń, zmusza współobywateli do wydawania całych oszczędności w swoich domach towarowych. Aby pokrzyżować jego plany, główni bohaterowie będą musieli dotrzeć do prawdziwego mikołaja (w tej książce jest to raczej funkcja, dlatego Nesbø używa małej litery), który jest, jak się okazuje, z pochodzenia Polakiem. Po tym jak dwie dekady wcześniej rosnąca ludzka żądza coraz bogatszych prezentów zmusiła go do wycofania się z zawodu, przesiaduje on w gospodzie „Pod samotnym nagrobkiem”, topi smutki w piwie i podszczypuje kelnerki. Pomysłowość, chęć czynienia dobra i wynalazki Proktora doprowadzą oczywiście do szczęśliwego finału.

Nesbø, podobnie jak w poprzednich tomach, mistrzowsko operuje humorem na różnych poziomach (purenonsens, pomysłowa skatologia, gra słowem, slapstick), a przy okazji przemyca przesłanie o istocie świąt i krytykę konsumpcjonizmu. Zwraca też uwagę na los biedniejszych członków społeczeństwa. A wszystko to zilustrowane nieco buntowniczą i sugestywną (jak cała ta książka) kreską Pera Dybvinga. Nesbø po raz kolejny udowadnia, że jest jednym z najbardziej utalentowanych uczniów Roalda Dahla. Polecam, nie tylko czytelnikom poprzednich tomów, bo książki z cyklu można czytać osobno.