Niniejsza pozycja to ostatni, piąty tom, z serii "Zrozumieć dzieje", której celem było przedstawienie syntetycznego obrazu naszej przeszłości. Poprzedni tom - M. Serwański: "Historia powszechna: wiek XVI-XVIII". Napisany jest zgodnie z konwencją przyjętą w całym cyklu - obraz epoki pokazany jest w ujęciu problemowym, a nie chronologicznym. Autor i tej pracy stara się bowiem raczej omówić charakterystyczne dla średnowiecza procesy, zjawiska, przeobrażenia, mechanizmy dające konkretne konsekwencje w płaszczyźnie polityczej, gospodarczej, społecznej, kulturalnej i wreszcie wytwarzające specyficzną obyczajowośc oraz mentalność różnych warstw ówczesnych struktur państwowych. Konkretne zaś fakty i daty stanowią tylko ilustracje przedstawianego tematu. Oddzielnie pokazuje świat średnowieczny kształtujący się pod wpływami islamu i świat podporządkowany chrześcijańskiej religii oraz filozofii, czyli przede wszystkim europejską rzeczywistość. Autor, zgodnie z tendencjami we współczesnej historiografii, zrywa z koncepcją "mrocznych wieków". Zwraca uwagę między innymi na wyjątkową dynamikę przebrażeń polityczno-kulturowych w tej epoce. Kilka rozdziałów książki jest próbą zrekonstruowania warunków życia w tamtych czasach w różnym aspekcie - autor przekazuje między innymi sporo ciekawostek dotyczących codziennej egzystencji ludzi z rozmaitych kręgów społecznych. Autor wprowadza też czytelnika w zawiłości związane z metodologicznymi problemami dotyczącymi badań średnowicznej rzeczywistości - m.in kwestię chronologii i specyfikę źródeł, którymi dysponuje historyk. Tak więc i książka o średnowieczu spełni dobrze swoją rolę uzupełniającej lektury przydatnej do wszelkich powtórzeń - daje istotnie wszechstronny obraz epoki ze wskazaniami na jej specyficzne cechy. Napisana jest jasnym, komunikatywnym językiem, a wiele ciekawostek bardzo urozmaica jej czytanie.